type
Gerelateerd initiatief
Context
[Operational Aesthetics is geen missie van CityTools maar een gerelateerd initiatief , geleid door Mathieu Berger.]
Wijkcontracten zijn stadsvernieuwing en sociaal-economische ontwikkelingsprogramma's voor Brusselse wijken in moeilijkheden. Ze worden gefinancierd door een gewestelijke subsidie die wordt verleend aan de begunstigde gemeenten, die verantwoordelijk zijn voor hun ontwerp en uitvoering. Sinds hun oprichting in 1993 worden deze programma's gekenmerkt door de transversaliteit van hun actie en een operationeel kader dat bepaalde middelen, beperkingen en duidelijke procedures biedt. Achter de veelheid aan verrichte prestaties is het ook een hele professionele, associatieve en maatschappelijke wereld die is opgezet en geëvolueerd.
De Operational Aesthetics-tentoonstelling,gehouden in het CIVA (Internationaal Centrum voor Architectuur, Stad en Landschap) in februari 2018 en waarin Mathieu Berger co-curator was, werd gepresenteerd als onderzoek en reflectie gedurende 25 jaar "Wijkcontracten" in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In plaats van een tentoonstelling van architecturale projecten die werden uitgevoerd in het kader van wijkcontracten, was het de uitdaging om het apparaat voor stedelijke revitalisering op zichzelf bloot te leggen, in zijn historische, politieke, cognitieve, strategische, economische en juridische dimensies, administratief, budgettair, ecosysteem, enz.
Doel en aanpak
De tentoonstelling bood daarom een duik in de geschiedenis, verbeelding, organisatie, beheer en administratie van het overheidsbeleid. De 14 gekozen situaties schetsen het sociologische verhaal van een stedelijk beleid en haar levenscyclus, vanaf het ontstaan tot de huidige staat van ontwikkeling, die na een kwart eeuw werking belangrijke vragen oproept.
De gedetailleerde situaties bestaan uit een verhalend deel in combinatie met analytische inzichten. Deze elementen worden aangevuld met een reeks referenties: juridische, regelgevende, administratieve documenten, maar ook theoretische werken, afbeeldingen, objecten, enz.
Terwijl de architecturale en stedenbouwkundige verwezenlijkingen van dit beleid worden tentoongesteld, met name door middel van een veelheid aan maquettes die door de auteurs van het project worden aangereikt, is het vooral de operationele werking van de wijkcontracten die dit werk aan het licht heeft proberen te brengen. Het ging hier niet zozeer om het blootleggen van de architecturale productie van de wijkcontracten, de realisaties ervan, het bouwen van realisaties ervan, maar eerder over het blootleggen van een overheidsbeleid door de tallozeoperaties die het vormen en continu reconstrueren.
De titel van de tentoonstelling OperationalAesthetics, in haar schijnbare antinomie (hoe kan een massa bureaucratische micro-operaties "mooi" zijn?), nodigt ons uit om een gevoelige, waarderende blik te werpen op deze operationele dimensie, op de duizend-en-één dingen en mensen die de openbare orde bij elkaar houden en die de stad ook bij elkaar houden. Sprekend over "operationele esthetiek", in het geval van dit publiek, bestaat het erin te bevestigen dat de architecturale en stedenbouwkundige prestaties van de wijkcontracten alleen gewaardeerd kunnen worden tegen hun reële waarde wanneer men zich bewust wordt van en bekend is met deze ondergrondse wereld, vreemd en complex, en wat ze mogelijk maakt.